دسته
آرشیو
آمار وبلاگ
تعداد بازدید : 11943
تعداد نوشته ها : 8
تعداد نظرات : 0

رادیو قرآن radioquran.ir

پخش زنده حرم آیه قرآن تصادفی سوره قرآن ذکر روزهای هفته
Rss
طراح قالب
مهدي يوسفي

بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ الآمآ ( 1 )تِلْكَ اياتُ الْكِتابِ الْحَكيمِ ( 2 ) هُدًى وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنينَ ( 3 ) اَلَّذينَ يُقيمُونَ الصَّلوةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكوةَ وَ هُمْ بِالاْخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ ( 4 ) أُولئآِكَ عَلى هُدًى مِنْ رَبِّهِمْ وَ أُولئآِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ( 5 )

به نام خداوند بخشاينده بخشايشگر. الف، لام، ميم.(1) اين آيات كتاب استوار است.(2) در حالى كه هدايت و رحمتى براى نيكوكاران است.(3) آنان كه نماز را برپا مى‏دارند و زكات مى‏دهند و همانان به آخرت يقين دارند.(4) آنان بر هدايتى از پروردگار خود هستند و هم آنان رستگارانند.(5)

نكات ادبى

1ـ «تلك» در اشاره به دور به كار مى‏رود ولى در اين‏جا در اشاره به نزديك به كار رفته و اين جهت عظمت مشاراليها يعنى آيات قرآن است كه آنچنان در مرتبه بالاست كه گويا در دسترس نيست و دور است.

2ـ «الحكيم» استوار، محكم، حكمت‏آموز.

3ـ «هدى و رحمة» حال از «آيات» است.

4ـ ضمير «هم» در «هم يوقنون» و «هم المفلحون» جهت بيان حصر است. يعنى تنها اينان هستند كه اهل يقين و رستگارند.

5ـ «مفلحون» رستگاران، نجات يافتگان. از «فلاح» به معناى شكافتن است و به

كشاورز «فلاح» مى‏گويند چون زمين را مى‏شكافد و «مفلح» كسى است كه به خير و سعادت برسد. همان‏گونه كه شكافتن زمين و دانه‏پاشى سبب مى‏شود از دل خاكِ تيره، گل و گياه بيرون آيد، مؤمن هم با شكافتن تاريكى‏ها رشد مى‏يابد و رستگار مى‏شود.

تفسير و توضيح

آيات (1 ـ 5) بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم. الم. تلك آيات الكتاب الحكيم...: سوره مباركه لقمان نيز با نام خداوند رحمان و رحيم شروع مى‏شود و مانند برخى از سوره‏ها در آغاز آن سه حرف الف، لام و ميم آمده كه به آنها حروف مقطعه گفته مى‏شود و درباره آنها در تفسير آيات آغازين سوره بقره سخن گفتيم، رجوع شود.

پس از حروف مقطعه، مانند بسيارى از سوره‏هايى كه حروف مقطعه دارند، سخن از قرآن است و مى‏فرمايد: اين، آيات كتاب محكم و استوار است. اين جمله يا اشاره به همه آيات قرآنى و يا اشاره به آيات اين سوره است و در اين‏جا براى قرآن كريم، سه صفت ذكر مى‏كند: اول اينكه اين كتاب حكيم است، يعنى استوار و محكم. منظور اين است كه مطالب قرآن آنچنان استحكامى دارد كه كسى نمى‏تواند در آن خلل وارد كند.

دوم و سوم اينكه آيات اين كتاب مايه هدايت و نيز مايه رحمت براى نيكوكاران است. توجه كنيم كه رحمت بالاتر از هدايت و هدايت پيش‏نياز رحمت است. مؤمن پس از يافتن راه حق و حركت در آن به مقامى مى‏رسد كه رحمت خاص خداوند شامل او مى‏شود.

در اين آيه هدايت و رحمت قرآن را مخصوص نيكوكاران (محسنين) مى‏كند و در آياتى آن را به متقين (بقره/2) و در جايى به مؤمنين (يونس/57) و در جايى به مسلمين (نحل/103) اختصاص مى‏دهد. اين در حالى است كه در برخى از آيات آمده است كه قرآن هدايت براى عموم مردم است.(بقره 185)

اين تفاوت در تعبير براى آن است كه هدايت بر دو نوع است: هدايت عام كه شامل همه مردم از مؤمن و كافر است و قرآن هدايت كننده همه آنها به راه حق است و راه را به همه نشان مى‏دهد. نوع دوم هدايت خاص است كه اختصاص به مؤمنان

دارد و آن به اين معناست كه وقتى كسى ايمان آورد، خداوند او را به حقايق والايى هدايت مى‏كند و به او توفيق مى‏دهد. در بيشتر آياتى كه هدايتگرى قرآن به مؤمنان اختصاص داده شده كلمه «هدى» با كلماتى مانند: «بشرى» «رحمة» «موعظة» همراه بوده است كه مى‏تواند اشاره به هدايت خاص باشد.

در آيه بعدى، سه صفت هم براى نيكوكارانى كه قرآن هدايت و رحمت براى آنهاست ذكر شده: آنها نماز را برپا مى‏دارند و زكات مى‏دهند و به آخرت يقين دارند. در آيه بعدى هم سرانجام نيك آنها بيان مى‏شود: آنها بر هدايتى از پروردگار خود هستند و نيز رستگارانند. اين هدايت در اين‏جا هدايت خاص الخاص است چون مفهوم اين تعبير آن است كه آنان همواره و به طور مستمر از هدايت پروردگار برخوردارند و رستگارند.

در اين‏جا اين نكته را تذكر مى‏دهيم كه منظور از «زكات» در اين آيه و هر آيه‏اى كه در مكه نازل شده، صدقه مستحبى است، چون زكات واجب با شرايط خاصى كه دارد در مدينه تشريع شده است.
X